Zes vragen aan Erik Scherder
Durft u te beweren dat fietsen gelukkig maakt?
“Heel eerlijk, je kunt niet zeggen dat alleen fietsen 'gelukkig' maakt, je een heel fijn gevoel geeft. Het kan je zeker een heel goed gevoel geven. Uiteindelijk gaat het namelijk om de lichamelijke inspanning die je levert. En dan heb ik het over minimaal een half uur matig intensief bewegen per dag. Daar is fietsen ideaal voor. Maar dat geldt natuurlijk ook voor lopen, mits je echt stevig doorloopt. Rustig wandelen is in dat opzicht een beetje jammer, je moet wel een beetje inspanning leveren. Elke dag matig intensief bewegen zorgt voor een betere doorbloeding van je hersenen, waardoor die hersenfuncties verbeteren die een positief effect hebben op je stemming. Noem dat een geluksgevoel.”
Wat gebeurt er in je hersenen als je fietst?
“Matig intensief bewegen verhoogt je hartslag en daarmee je bloedsomloop. Je bloedsomloop is weer belangrijk voor je brein. Het bloed vervoert essentiële voedingsstoffen en met een betere doorbloeding investeer je in de voeding van je hersenen. Maar er gebeurt meer. Doordat je fietst door de stad of door landschappen, ben je cognitief bezig. Een vorm van verrijkte omgeving. Fietsen is multi-sensorisch; je bent aan het trappen, je bent aan het opletten, het is cognitief en het is fysiek. Je hersenschors heeft als functie ‘remming’. Als je matig intensief beweegt dan activeer je de schors. Je krijgt zo een betere rem op informatie die irrelevant is. Wat weer zorgt voor een betere focus en een beter concentratievermogen. Fietsen zorgt in dat opzicht dus voor een betere filtering. Je bent zo beter in staat aandacht te geven. Fietsen heeft als vorm van matig intensief bewegen een positief effect op je gezondheid en ook je immuunsysteem. Superbelangrijk in deze tijd. Met een half uur fietsen versterk je je afweersysteem, dat daardoor sterker wordt. En wie wil dat nu niet?”
Maakt het nog uit op welk tijdstip van de dag je gaat fietsen of bewegen?
“Nee, dat maakt eigenlijk niet uit. Mensen denken dat wel vaak, maar dat is niet zo. Het is meer zo dat je het bij voorkeur vaker dan één keer per dag moet doen. Als je ’s morgens voor negen uur een half uur fietst, dan haal je hiermee het oude dag- en nachtritme terug. Mensen werken nu heel veel thuis. Normaal als je naar je werk ging, had je voor negen uur al heel wat inspanning achter de rug. Maar we hoeven nu niet meer elke dag op de fiets naar het werk of op het station de trap op, naar de trein sprinten. Niet meer haastig alle spullen bij elkaar zoeken. Dat zijn allemaal activiteiten die nu wegvallen, maar wel heel belangrijk zijn voor ons brein. Nu draaien mensen zich nog een keer om in bed en beginnen ook om negen uur. Maar dan heb je dus dat hele stuk activiteit gemist. Om ’s avonds beter te slapen is activiteit overdag heel erg belangrijk. Goed slapen heeft effect op je stemming en het wel of niet hebben van een kort lontje. Na een slechte nacht ben je sneller geïrriteerd, daar weten ouders met kleine kinderen bijvoorbeeld alles van.”
U heeft het over corona als tweede pandemie, hoe zit dat?
“Mensen zitten nu overdag ongelooflijk veel. In studies zie je dat in plaats van vijf uur achter de laptop, mensen nu acht uur achter hun laptop zitten. Als je een keer de was tussendoor doet, voel je je schuldig en zit je vervolgens snel al negen uur achter je laptop. De coronakilo’s vliegen eraan. Dus in die zin is de missie van fietsen natuurlijk fantastisch. Fietsen, lopen, doe het! En blijf het doen, de komende decennia ook. De vorige officiële pandemie van de WHO in 2012 heette “physical inactivity “(2012). We zijn wereldwijd gaan zitten en dat kost 5,3 miljoen mensen het leven per jaar. Daar praat niemand over, maar die pandemie is er nog. Je ziet nu dat de corona pandemie en die van “physical inactivity” aan elkaar verbonden zijn. We moeten daarom terug naar het normale bewegen. Normaal bewegen is nu namelijk weg uit ons ritme. Mensen brengen hun kinderen met de auto naar school, kinderen zitten de hele dag op school. Ook op de BSO zitten ze en thuis gaan ze gamen. Laat iedereen weer gaan fietsen. Voor de duidelijkheid, ik wil dus niet terug naar normaal, want het oude normaal was eigenlijk abnormaal…..”
Als mensen gaan fietsen, wat moeten ze dan vooral gaan doen?
“Ga voor je brein vooral naar buiten als je wilt fietsen. Buiten moet je meer opletten, de bocht om, remmen. Als je thuis op je hometrainer zit, dan heb je dit allemaal niet. Natuurlijk, elke vorm van inspanning is goed, maar als je mij vraagt naar het summum, ga met daglicht naar buiten. Laat de wind door je haren waaien. Prikkels die het centraal zenuwstelsel heel graag gebruikt met alle positieve gevolgen van dien.”
Wat zou u werkgevers mee willen geven die het fietsen willen stimuleren?
“Ik hoop eigenlijk van harte dat er meer een verplichting op het fietsen komt. Dat je het niet vrijblijvend houdt. Je kunt kijken of je de fietsen financieel aantrekkelijker kan maken. Denk aan alle fiscale regelingen voor bedrijven. Of een bonus als je hier gebruik van maakt en op de fiets naar je werk komt. Ook als je wat verder weg woont. Het is nu overigens wel een ding hoor. Ik hoor van veel werkgevers dat ze graag iets willen doen voor hun werknemers die vooral thuis zitten. En dan is fietsen wel fantastisch. Ook als je thuiswerkt. Maar dat moet dus in de baas zijn tijd kunnen. Vooral in deze uitzonderlijke tijd. Daar moeten medewerkers zich niet schuldig over hoeven voelen. Gelukkig beseffen veel werkgevers zich dit al. Zien ze in dat het noodzakelijk is voor de gezondheid van hun medewerkers. En daar hebben ze een heel fijn punt, want dat is ook zo. Fietsen moet een verplicht onderdeel van je baan zijn. Sterker nog, medewerkers moeten weten dat het ze wordt aangeraden. Samen moeten we fietsen leuker maken! Daar word ik gelukkig van.”
Postadres
Postbus 594
8440 AN Heerenveen
0513 - 64 06 28
Bezoekadres
Industrieweg 8
8444 AS Heerenveen